Bildet er teke frå Høgeheia på Stavenesodden mot Stongfjorden, der Vestavind tidlegare har hatt vindkraftprosjekt på sine nettsider. Iflg. fylkesdelplan for vindkraft har dette prosjektet høgt konfliktnivå og ser no ut til å vere skrinlagt.
Bloggen min er ein turblogg. Men eg har gjort eit par unntak desse åra. Sidan eg er svært glad i kysten og fjella, og ser trugsmålet for rasering av kyststripa ved vindturbinsatsing, gjer eg eitt unntak til. Her ligg difor ei liste over negative sider ved desse svære industriområda på den sårbare kysten vår. Vindturbinar på land er eit trugsmål mot kystfolket. Industriområda er uforenelege med mitt liv og slik eg ser på naturen. Lista er utarbeidd av meg sjølv.
På grunn av den svært kompliserte konstruksjonen i moderne vindturbinar, får ein ikkje sjeldan havari på utstyr. Og då har det ofte vist seg at det er den mest kostbare delen som havarerer, nemleg girkassa som utgjer ein vital del av anlegget. Girkassa på ein turbin på 2 MW har ei vekt på ca 20 Tonn og står plassert minst 100 meter oppe i lufta. På ei 5 MW turbin veg den same delen heile 60 Tonn. Total vekt for heile konstruksjonen inkludert betongfundament, kan kome opp i 260 Tonn på ein 2 MW turbin.
• Eit girhavari har så store økonomiske konsekvensar for ein vindturbin, at det tek 7 års
kraftproduksjon og tene den inn igjen.
• Dagens turbinar har ei navhøgde (tårn) på 70-100 meter og ein rotordiameter på 80-110 meter – totalhøgda er frå 150-210 meter. Neste generasjon møller er sagt å vere ca 250 meter høge med endå større rotordiameter. Dagens fart på rotorblada ved tuppen er ca 200 km/t. Skjemmande i sårt kystlandskap.
• Kastar is med stor kraft frå rotorane ved spesielle vertilhøve: Risiko ved å ferdast i utbyggingsområdet
• Lysmerking av turbinar er sjenerande
• Bør ikkje setjast opp nær busetnad
• Bør ikkje kome i konflikt med kulturminner
• Bør ikkje kome i konflikt med friluftsinteresser
• Bør ikkje plasserast nær anna næringsverksemd – i denne samanhang: les: turisme
• Avvikling av anlegg etter 20-25 år. (Dei fleste tekniske komponentar har denne levetida)
• Alle andre inngrep enn sjølve turbinen er irreversible
• Produksjon av vindturbinar genererer store mengder CO2 utslepp, Nox, SO2, bly, kvikksølv og Zink
• Jordforsk skriv i brev til NVE 10.11.05 at anlegg av vegar og andre installasjonar i høve vindkraftanlegg i myrområde vil føre til seinking av grunnvatn og endra karbonbalanse, raskare nedbryting og store utslepp av CO2. Tap av vegetasjon som bind CO2 vil generere auka klimagassar. Sidan myrane er den type vegetasjon som mest effektivt lagrar karbon, er ei nedbryting av myr alvorleg i klimasamanheng. Det er difor feil å påstå at vindkraft gir fornybar energi utan utslepp av klimagassar.
Bilde mot Florø frå Høgeheia
Busetnad•
Utbyggar vil aldri tilby ein avtale som er gunstig for grunneigar og dermed ugunstig for seg sjølve. Då er utbygginga ikkje interessant. Deira interesse for å byggje ut vil stå i direkte konflikt med grunneigarinteresser.
• Kan ein pengekompensasjon forsvare å gje avkall på området for ettertida?
• Fleire forskarar meiner det kan vere samanheng med elektromagnetiske felt frå kraftliner og kreft på menneske. Det må lagast nye 132 kv kraftliner som mange gonger råkar busetnader.
• Mange bustader vil ligge innafor ei støygrense som er spesielt plagsam om natta. Svenske styresmakter har tilrådd ein sikringsavstand på 700 meter og ei støygrense på 40 DB
• Det er uakseptabelt å utsette fastbuande for støy som er plagsomt
Ein kan risikere at investeringar stopper opp, fråflyttinga vil auke, verdien på eigedomane vil verte redusert
• (undersøkingar i Danmark viser 25 – 30 % nedgang i bustadprisar)
Ureining•
Anleggsarbeid med sprenging, masseforflytting, massedeponering og etablering av
vegar og interne vegar kan forureine brønnar med knust fjell, stein, sand,
humus, finmateriale av betong
• Restar av sprengstoff og nitrøse forbindelsar kan medføre auka nitrogentilførsel til nedstrøms område.
• Akutte forgiftingar av planter, dyr og fuglar i området
• Bygging av turbinar krev miljøskadelege gifter som injeksjonskjemikaliar og betongherdarar. Desse er giftige for dyr, fuglar og planter
• Søl av drivstoff, oljer og anna farleg avfall vil kunne forureine både vassdrag, jordsmonn
• Sanitæravløp frå brakkeriggar kan medføre bakteriell ureining av nedstrøms vatn til brønnar
• Ureining knytt til anleggsfasen: Forskalingsmateriale, avkapp trevirke servicebygg, kabeltromlar. Trekassar, lastepallar, papp og papir, emballasje, avkapp av armeringsjern, avkapp av kabel, restavfall, kantineavfall, spillolje, transformatorolje, kjølevæske, maling, kjemikalierestar, batteri
• Iflg. AMBIO Miljørådgjeving er det knytt ca 155 tonn avfall knytt til ei utbygging av 42 vindturbinar.
• Ureining knytt til drift: Avfall frå servicebygg knytt til transformatorstasjon, emballasjeavfall i forbindelse med vedlikehald og service på transformatorstasjon, farleg avfall frå vedlikehald og service på turbinar og farleg avfall og service på transformatorstasjon som spillolje, oljefilter etc..
• I sårbare kystområde er ureining ein viktig faktor som er lite vektlagd.
Arbeidsplassar•
Få arbeidsplassar. Ein del i anleggsperioden
• Vindturbinar er nærast vedlikehaldsfrie (utan havari) inntil 20 års levetid
• Styring og overvaking av produksjon og drift er integrert i sentrale driftssentralar
• Vindturbinane har automatikk som startar, stoppar og regulerer seg sjølve.
• Entreprenørverksemda er ”sentralisert”. Kompetansen på vindkraftutbyggingar er ikkje lokal forankra.
• Turbinane blir fjernstyrt frå eksisterande driftssentralar
• Norske leveransar vil utgjere om lag 20% av investeringskostnadene.
• Pårekna noko positiv effekt på overnattingsbransjen/restaurantsbransjen i utbyggingsfasen.
• Avgrensa økonomiske ringverknader for annen verksemd (Langevåg vindturbinpark)
Naturkvalitetar•
Områder for vindturbinar er ofte klassifiserte som område med spesielle naturverdiar (EDNA) m.a. edellauvskog og kystlynghei. Purpurlynghei, tørrhei og rikhei er sterkt trua på landsbasis.
• Sørboreale vegetasjonssoner strekkjer seg ofte opp i kystområda våre.
• Vindkraftutbyggingar bryt ofte inn i urørt natur og inngrepsfrie område der det kan vere fleire kilometer til nærmaste tyngre tekniske installasjonar – såkalla INON - klassifisert frå Direktoratet for Naturforvaltning. Det er få inngrepsfrie område igjen i Norge som går frå fjord til fjell.
• Inngrepsfrie naturområde aukar opplevingsverdien for det enkle friluftslivet.
• Vi har ansvar i den globale dugnaden for å sikre jorda sine naturrikdommar. Vi må ta vare på dei siste restane av urørt natur. Naturvern er å ta vare på mangfaldet i naturen
• Stilla er ein svært verdfull kvalitet. Blir øydelagt av støy av turbinar og anleggstrafikk
• Områda er ofte klassifiserte som FRIDA – friluftsområde av fylkesmannen.
Utsyn til havs og mot Alden frå Høgeheia på Stavenesodden
Turisme•
Satsing på framtidig turisme i turbinområde må vektleggast og oppmuntrast. Folk som satsar på ærleg arbeid og utkome av dette må prioriterast. Ein kan ikkje øydeleggje framtidig næringsgrunnlag for folk som vel å satse på turisme.
• Natur- og kulturlandskap på kysten har oftast heilt spesielle kvalitetar og det er grunn til å tru at dette har innverknad for auka tilstrøyming av turistar med åra.
• Vindkraftutbygging har store negative innverknader på reiselivnæringa på sikt
• All praksis viser at når eit område er utbygt vert det mindre nytta. Folk vil ha urørt natur, stilla og ro. Ikkje anleggstrafikk og rasert natur.
• Visuelle influenssoner er ofte 360 grader frå turbinområde på kysten
• Den visuelle dominanssone er ofte utprega frå sjøsida
• Den visuelle dominanssona vil gjelde endå sterkare for innsegling til fjordar og vidare inn fjordane.
Forsterka av -
1. Stort tal turbinar
2. Stort tal turbinar i innsynsretninga
3. Naturleg innsyn til parken
4. Turbinar plassert i ein dominerande posisjon (høgdetoppar)
5. Skuggekasteffekt
6. Oppstillingsmønster
• Kystlandskap har svært stor symbolverdi
• Kysten har med sitt landskap, naturmiljø, historie og kulturmiljø stor opplevingskvalitet
• Opplevingsverdi vert øydelagt
• Brukarar/turistar kan unngå å legge turar til ubyggingsområdet like mykje ut frå vissheita at området er eit utbyggingsområde utan konkret innsyn
• Influensområde langt utanom det som visuelt blir påverka
• Avbøtande tiltak er uinteressante då inngrep allereie har skjedd
• Rekrutteringspotensiale til friluftsliv kan bli redusert
Biologisk mangfald •
Stanse tapet av norsk naturmangfold innan 2010 og legge fram et forslag til ny Naturmangfoldlov (Soria Moria erklæringa.
• I St.meld. nr 58 (1996-97), ”Miljøpolitikk for en bærekraftig utvikling”, heiter det at ”sektorene og kommunene må så langt som mulig unngå ytterligere inngrep i de gjenvererende, sammenhengende urørte naturområdene.
• Skal vi ta vare på ein art, er det ein grunnleggande regel at vi må sikre leveområdet for arten. Det same gjeld om vi skal få med oss genetiske variantar av den same arten inn i framtida. Utan å ta vare på den store variasjonsbreidda, kan vi ikkje sikre den biologiske rikdommen..
• Bevisbyrden i omstridde miljøspørsmål skal påligge tiltakshavar og eventuell fagleg tvil skal komme naturmiljøet til gode
Landskap•
Kvar turbin med oppstillinngsplass vil okkupere opptil 1500 kvadratmeter
• I tillegg til grunn som direkte blir råka av tekniske anlegg vil det vere nødvendig å klausulere all grunn innanfor 10 kvadratkilometer. Klausuleringa vil innebere at det ikkje er tillete tiltak som kan vere til hinder for bygging og drift av parken, inkludert aktivitetar eller tiltak som kan avgrense kraftproduksjonen
• Ny 132 kv kraftlinje. Lengde? Som vedkjem x - antal eigedommar?
• Langs trassè for luftleidning vil det vere eit byggje- og skogryddingsbelte på 29 meter.
• Langs jordkabel 3 meter
• Romleg klart landskap er viktig
• Vanleg å rekne 10-12 km i radius frå turbinane som influensområde
• Store inngrep ved vegbygging og nye kraftleidningar i gamalt kulturlandskap.
• Bygging av transformatorstasjon
• Bygging av montasjeplass (ca 100 kvadratmeter?) til kvar turbin
• Oppføring av transformatorstasjon/servicebygg på ca 400 kvadratmeter? Med servicedel ca 200 kvadratmeter (kontrollrom, verkstadlager, garasje, opphaldsrom, garderobar med sanitæranlegg)
• Opparbeiding av gardsplass for tilkomst, transport og leveransar til anlegg. Inkludert parkeringsplass
• Inngrep for vassforsyning, avløp frå sanitæranlegg og infiltrasjonsgrøft for grått vatn
• Oppsetting av meterologimast på minst same høgde som turbinar
• Opparbeiding av omlastingsplassar i terrenget nær tilkomstveg ved bygging av kraftleidningar
• Eldre kulturlandskap og kulturmarkstypar er i dag sterkt pressa og i ferd med å forsvinne frå omgjevnadane våre pga. attgroing og omfattande utbyggingar. Vi er i ferd med å misse viktige referanseområde og kulturhistorisk dokumentasjonsmateriale for ettertida.
• Kvalitet på opplevingsinnhald og det estetiske aspekt blir forstyrra av refleks, støy og skuggar av turbinar, leidningar og master
• Dei ruvande dimensjonane av turbinane gjer dei synlege over lange avstandar, jmfr. turisttrafikken langs leiene og verna øy - reservat i vest. Også for turisme og friluftsinteresser lenger aust vil ofte landskapssilhuettane bli øydelagde
• Fragmentering av kystlandskap spesielt ved vegbyggingar
• Tilkomstvegar må byggjast på minimum 5,5meter breidde i tillegg kjem grøfter, fyllingar og skjeringar. Tilleggsareal ved knappe svingar
• Deponering av lausmassar i tilknyting til tilkomstvegar og vegar mellom turbinane
• Lysmerking av vindturbinar vil bli eit dominerande blikkfang nattetid
• Innflygingskorridor til flyplassen til Florø vil krevje fast belysning?
• Visuelle influensområde er ofte ikkje råka av tyngre tekniske inngrep
• Ope kystlandskap har stor vitalitet og tidsdjupne
• Tekniske inngrep vil redusere områda sin visuelle verdi som urørte
• I vurdering av dei landskapsmessige konsekvensar inngår også ein kognitiv dimensjon, korleis historia i landskapet blir oppfatta av folk flest. Dette er i tråd med den europeiskelandskapskonvensjonen sin definisjon av landskap.
• Vindturbinanlegg må ikkje byggjast i store samanhangande INON område eller i INON område som går ubrote frå fjord til fjell
• Noreg har ratifisert den europeiske landskapskonvensjonen som er gjeldande frå mars 2004. Her heiter det at partane forpliktar seg m.a. til «å foreta ein vurdering av landskap der det tas hensyn til den særlige verdi interesserte parter og den berørte befolkning tillegger den» artikkel Cb.
• Vedrørande vindkraftverk plassert på myr med ei djupne på ukjent tal meter : Storparten av myr er svært våt, noko som medfører at utbyggar må foreta store masseutfyllingar av områda for vegar, turbinfundament og oppstillingsplassar. På grunn av fundamentering av turbinar (på lausmassar) er det overhengande fare for at aurheller vert punktert og at området får endra vassbalanse. Dette kan medføre ein total endring av floraen i området og auka fare for flom.
Utsyn mot Eidsfjorden og Lutelandet frå Høgeheia
Dyreliv•
Anleggstrafikk vil påverke trekkruter for hjort og anna vilt sommar og vinterstid. I anleggsperioden vil hjort finne andre trekkruter.
• Dyr på utmarsbeite vil bli forstyrra i anleggsperioden.
• Dyr vil bli forstyrra ved trafikk og ferdsel i driftsperioden
• Beslag av fjellbeite for sau?
• Arealbeslag/arealinngrep (direkte nedbygde areal, erosjonseffektar)
• Drenering/oppdemmingar
• Endringar av mikroklima som følgje av masseforflyttingar
Fugleliv•
Dokumentert at vindturbinar tek livet av havørn. Jmfr. kva som har skjedd på Smøla der mesteparten av havørn-populasjonen er utrydda som følgje av kollisjon med rotorane.
• Havørn er raudlista som hensynskrevande der Norge har ei spesielt forvaltaransvar (Norge har 45% av den europeiske populasjonen)
• Spesielt ungfugl er utsette
• Influensområde på 2 km for stadbundne rovfuglar innan området
• Rovfuglar som havørn, tårnfalk og fjellvåk frå nærliggande område streifar på jakt
• Rovfuglar har vist seg å vere spesielt sensitive for støy og andre forstyrrelsar i hekketida
• Amerikanske styresmakter har føreslått ei buffersone opp mot 4,8 km for bygningar og konstruksjonar rund område med hekkande rovfuglartar
• Kollisjon også med nye kraftleidningar. Amerikanske studiar viser at kraftlinjer er hyppigaste dødsårsaka hjå rovfuglar. Undersøkingar i Spania underbyggjer dette
• Ender og vadarar som held til langs kysten og innover er spesielt utsette for kollisjonar både på sjølve turbinane og kraftleidningane då dei flyg mykje i skumring og grålysning
• Habitattap for havørn og andre fuglar som heipiplerke, lirrype, steinskvett, heilo, fjellvåk, tårnfalk etc
• Tårn manglar aerodynamisk utforming og skaper vibrasjon som forplantar seg i bakken, dermed forsvinner mikrobiologisk liv og innsektliv i fleire kilometers omkrets, bla blir meitemark borte
• Landvindmølleparker endrer adferd hos lokale dyrearter, det har en tendens til å skape en biologisk ørken i stor sone rundt slike anlegg.
• Forstyrrelseseffekt på hekking i området
• Trekkfuglar i tusental har trekkorridor ved kysten
• Det er inngått bilateral overeinskomst med Skottland om vern om og forvaltning av Svalbardbestanden av kvitkinngås. Kvitkinngjess er freda.
• Bonnkonvensjonen (CMS) har i tillegg til internasjonalt samarbeid om vern av trekkande artar og enkeltbestandar av slike, også eit hovedfokus på trua artar og utvikling av aksjonsplanar for desse artane. Gjennom den regionale vassfuglavtalen er følgjande artar omfatta av aksjonsplaner: Stellerand, dverggås, lappfiskand og Svalbardbestanden av hvitkinngås og ringgås.
• Bonnkonvensjonen skal sikre at m.a fuglar på liste 1 skal sikrast sine leveområde. Havørn er oppført på denne lista
• Norge har ratifisert to regionale avtalar under Bernkonvensjonen, begge relevante for Staveneset vindturbinanlegg. Vassfuglavtalen tek sikte på å skape eit juridisk grunnlag for ein felles verne og forvaltningspolitikk i landa for trekkande vassfugl
• Bernkonvensjonen forpliktar Norge til eit strengt vern av trua artar oppført på liste 2.
Kvitkinngås er oppført her
• Vindkraftanlegg må ikkje lokaliserast i område der artar på Bernkonvensjonen si liste 1 og Bernkonvensjonen si liste 2 førekjem
Kulturminne•
Områder blir oppstykka/fragmentert sjølv om kulturminne ikkje blir direkte råka
• Kulturminner og kulturmiljø innanfor og i nærleik til vindkraftanlegg vil visuelt bli totalt dominert av vindkraftanlegget
• Kulturminne og kulturmiljø er viktige deler av samfunnet sin kollektive hukommelse, og kulturarven kan bidra med kunnskap, forteljingar og opplevingar som kan ha tyding for identitet, sjølvforståing, sjølvutvikling og trivsel for enkeltmenneske og for grupper.
• Framtidig bruk av natur, kulturminner og historie i pedagogiske samanhengar, musealt arbeid osv.
• Historiske landskap bør ikkje vere dominert av markante og storskala moderne inngrep - Riksantikvaren
• Kulturminne blir påverka direkte/indirekte ved mølleplassering, adkomstveg, internvegar, tilknytingspunkt for kraftlinje
• Kulturminne og kulturmiljø blir liggjande i eit landskap som er vesentleg endra i forhold til då kulturminnet var i bruk.
Bårer ved Staveneset
Friluftsinteresser •
Rekrutteringspotensiale til friluftsliv blir redusert ved ein utbygging
• Sterke friluftsinteresser knytt til kystområde for hyttefolk, turistar og fastbuande
• Merka stiar
• Fragmentering av friluftsområde
• Ein byggjer barrierar i friluftsområde
Skuggekast
o Turbinane vil i visse høve stå i posisjon mellom sola og den som ser på og rotorane vil kaste ein rørleg skugge med repeterande mønster som blir projisert mot betraktningsstaden
o Den sveipande skuggen er godt synbar på flat mark, lyngmark og rabbar. Men også på vindauge, veggar og havoverflate.
o Ingen maksimalgrenser for skyggekastbelastningar (Danmark 10 timar pr år)
o Skuggekastmottakar er utsette opptil 2 km frå aktuell turbin
o Skuggekastmotakarar på friluftsområde austover mesteparten av året og spesielt morgon og kveld
o Ingen skjermande vegetasjon i områder utanom koller og fjellrabbar
Refleksblink
o Rotorblad blir produsert med blank overflate for å produsere optimalt og for at skit ikkje skal feste seg. Refleksfrie blad finst ikkje.
o Refleksblink vil nå over lange avstandar. ”Lysorgel” om natta då turbinane må merkast med blinkande lys.
o Konflikt med luftfarten
o Konflikt med forsvaret
Støy
o Støy i anleggsfasen av tyngre køyretøy og anleggsmaskiner
o Støy frå helikopter i anleggsfasen
o Støy frå sprengingar
o Støy frå transformatorstasjon
o Pulserande støy som kjem frå turbinane vert opplevd som meir sjenerande enn vanleg støy
o Mekanisk støy frå roterande deler i gir og generator
o Aerodynamisk støy når luft passerer i bakkant av rotorblad. Luft og dermed lyd blir pressa ned mot bakken i bakkant av turbinane. Vindstyrken og lyden aukar med antal høgdemeter.
o Støy kan variere frå fabrikant til fabrikant, men fellestrekk er at den over tid aukar pga slitasje
Solspel frå Høgeheia mot havet
Strandsone
• Bygging av nye djupsvasskaier med ny tilkomstveg er eit framandelement
• Stanse nedbygginga av strandsona (Soria Moria Erklæringa).
• Nasjonale styresmakter har dei siste åra hatt eit særleg fokus på forvalting av strandsona, som sidan 1965 har hatt eit lovfesta vern gjennom byggje- og deleforbodet i 100-metersbeltet ved sjøen. Strandsona er definert som eit område av nasjonal interesse som det skal takast omsyn til ved all planlegging.
• Miljøvernministeren ynskjer å innskjerpe dispensasjonspraksisen jmfr. rundskriv av 8.3.02. Jmfr. dessutan FRIDA og EDNA i ei handheving av deleforbodet i 100-metersbeltet
Allemannsretten
Oppsetting av stengsler/gjerder og fareskilt som vil måtte kome i høve industriområda
er eit brot på Allemannsretten jmfr. Friluftslova paragraf 13.
Noreg som miljønasjon (Soria Moria Erklæringa)
• Noreg skal bygge sin miljøpolitikk på prinsippet om bærekraftig utvikling, som rommar eit krav om solidaritet med kommande generasjonar nasjonalt og internasjonalt.
• Miljøvern handlar om å forstå at ressursane på jorda er avgrensa.
• Miljøpolitikken i Noreg skal bygge på føre –var - prinsippet som seier at tvilen skal komme naturen til gode
• Oppretthalde naturmangfald og kulturlandskap
• Allmenta sin tilgang til naturopplevingar i Noreg er utgangspunktet for mange si naturglede og miljøengasjement, og skal sikrast.
• Stadig færre område i Noreg er urørte av tekniske inngrep. Vi må gi sterkare vern av område og naturkvalitetar som også våre etterkommarar har rett til å oppleve.
• Friluftsliv er ei kjelde til livskvalitet, rekreasjon og betre folkehelse.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar