Brendeheiknappen

Har lagt inn følgjande på Mountains in Askvoll i dag:

I dag er vi på Brendeheiknappen. Toppen ligg rett sør for Søndre Kringla. Hit du anten kan gå opp frå vest ved Elraki-hytta rett før Nedre Fossedal, eller frå Massbu/Laukelandsstølen i aust. Rett nedom Brendeheiknappen i aust ligg Storelva som renn ut i Laukelandsfossen, eitt av landemerka i Dalsfjorden.

Som ein ser frå vedlagde foto er ein svært nær eitt av dei mest karakteristiske fjella ved Dalsfjorden, Søndre Kringla eller berre Kringla. Sett frå Dale i sør.
Vestover ser ein mot Fløien, Nonsholten, Driveknolten på Heileberget og endå lenger vest mot Dokka og Moldura traktene og Fossedalshengenipa i nordvest. Nedre Fossedal ligg nedom fjellkanten rett i vest. Mot sør ser ein mot Dalsfjorden, Dalsfjordbrua og Dale, og i aust mot Blegja og Laukelandshesten.

På toppen av Brendeheiknappen ligg ei lita tjern. Til den tjerna er det knytt eit gamalt segn frå Fossedalen. Vedlagt ligg klipp frå denne segna. Etter kva meg fortalt er segna knytt til eit sylvbord og ikkje eit gullbord. Om det spelar noko rolle skal vere usagt. Men faktum er at det er fortalt at ein kar frå Førdefjordsida for nokre år sidan stod og grov i tjerna etter bordet. Pinnen som står att på eine bildet skal visst vere frå denne seansen.

Segn frå Fossedalen.

DE SYV BRØDRENE OG GULLBORDET
ved Helene Cecilie Vogt

En halv times gange fra Fosseviken i Dalsfjorden opp i fjellet ligger gården Fossedal. Johan Fossedal, bonden der, fortalte meg sagnet som han hadde hørt sin far fortelle det:
«Du ser den fjellkollen der oppe ovenfor Løtjern. På toppen er der et lite vatn på form som et stort langbord. Og på bunnen ligger der et gullbord. Det ble sagt at hvis der kom syv sønner til verden på Fossedal, så kunne de heve gullbordet opp i dagen. Men da måtte de gå dit opp en torsdags natt ved første fullmåne etter Jonsok; og de måtte ikke snakke sammen og ikke se seg tilbake, om de ville ha hell med seg.

Ja så gikk det slik at der kom syv sønner til verden i Fossedal. Og de visste om gullbordet i vatnet på fjellkollen. Da de alle var vokset til, ville de friste lykken og heve skatten. Og det ble Jonsok og torsdagskveld, og månen stod full over Jyttelshaugen, og de syv brødrene la i vei. Helt tause gikk de opp lien, forbi Løtjern og oppover fjellkollen. Da de kom til vatnet, var det midnatt. Der så de det glimtet og skinte i gullet nede under vatnet, og alle syv vasset uti og tok tak i bordet samtidig. Bordet rikket på seg, og det skinte sterkere og sterkere ettersom brødrene greide å løfte det opp.

Men den yngste broren syntes der var slikt underlig lys bak ham også, og dette lysskinnet forekom ham enda sterkere enn glansen fra gullbordet. Han glemte at han ikke måtte snu seg, og da han gjorde det, så han gården hjemme stå i lys lue. Han slapp taket i gullbordet og ropte til brødrene at gården brant. De tok til bens nedover alle syv det forteste de vant. Da de kom i tunet hjemme, lå alle husene fredelige i sommernatten, og de kunne høre den rolige sovepusten til foreldrene fra stuen. Uten et ord tok de fatt på veien til fjells igjen. Men da de kom til vatnet, var bordet sunket i dypet. Og alt de soknet og grov, like lite hjalp det. Bordet har ingen sett siden.»

Det har vært barnerikt i Fossedal opp igjennom årene. Johan hadde selv syv sønner, og en av dem har gården nå. Men de prøvde ikke på å heve gullbordet. Når solen går ned, blinker det som gull i det vesle vatnet på Brennhaugsnatten, og bunnen i vatnet er så glatt og fin som en bordplate.

d18.01.2011 Vogt, Helene Cecilie Oslo f20.01.1917

Ja, i gamle dagar var det folksamt i Fossedalen. Men om det nokon gong vil kome 7 søner for dagen igjen her, er vel likevel heller tvilsamt... Tjerna derimot kan du ved sjølvsyn sjå skine både av sølv og gull om du tek turen...... ‪#‎mountainsinaskvoll